5 thành tố của năng lực

Thường khi gặp 1 ai đó bóng bẩy hoặc ăn nói tự tin, chững chạc, ta thường hay đánh đánh giá 1 cách chủ quan "Người này có năng lực". Tuy nhiên, câu hỏi NĂNG LỰC THỰC SỰ CỦA HỌ Ở ĐÂY LÀ GÌ? Thì chưa chắc ta đã tỏ tường, có 5 thành tố dung hoà trong 1 người trưởng thành, sự cân bằng hay hơn kém của bất kỳ yếu tố cũng quyết định sự phát triển của người đó ở từng giai đoạn cuộc đời.

1. Chuyên môn sâu

Là lý thuyết chuyên sâu về ngành nghề mà bản thân người đó đang làm việc, có thể thể hiện qua cách họ lập luận 1 vấn đề liên quan ngành nghề họ đang làm việc hoặc học hàm, học vị như Tiến Sĩ, Giáo Sư. (Vd : Bác sĩ chuyên môn sâu sẽ biết dùng dao mổ hay gây mê đúng thời điểm.)

- Phương pháp : Chuyên môn này không đi rộng, mà cần phải đào sâu bằng cách  nghiên cứu thông qua các các phương pháp R&D liên tục

2. Kiến thức rộng

Là tập hợp các thông xin như kinh tế, chính trị, xã hội hay các vấn đề sẽ bổ trợ cho chuyên môn của mình. (Vd : Ngoài chuyên môn sâu, BS đó biết bệnh nhân có khả năng đang mắc thêm các bệnh khác thông qua phán đoán & cần phải hội chuẩn thêm với các chuyên gia khác để đưa ra phương án cứu chữa kịp thời, tránh chỉ quan tâm đến chuyên môn của bản thân mà bỏ qua bệnh lý nền khác dẫn đến chết người.)

- Phương pháp : Cập nhật liên tục mỗi ngày để nắm tình hình cần thiết cho công việc, chẳng hạn, kinh doanh ở 1 đất nước bất kỳ, việc chú ý đến chính trị của quốc gia đó là điều không thể bỏ qua.

3. Trải nghiệm đa dạng

Nếu chỉ đọc sách, hoặc nghe kể chuyện từ người khác mà thành công thì thế giới chẳng tồn tại giàu/nghèo, ai cũng cần phải có trải nghiệm để có cho những những câu chuyện riêng. (Vd : Người có nhiều va vấp, trải nghiệm trong cuộc sống, bao giờ cũng chủ động và linh động hơn với người chỉ suốt ngày chỉ lên công ty rồi về nhà ôm laptop)

- Phương pháp : Tương tác, kết nối, đi nhiều nơi là cách để tăng vốn trải nghiệm, việc tiếp xúc với nhiều nền văn hoá hoặc nhiều người ở nhiều ngành nghề cũng sẽ cho bạn 1 góc nhìn về 1 vấn đề cởi mở, đa chiều hơn, từ đó có thể nhìn nhận lại và hoàn thiện chính bản thân của mình.

4. Kinh nghiệm phù hợp

Là những bài học rút ra từ trải nghiệm của bản thân hoặc người khác. Cái thể hiện rõ rất của người có kinh nghiệm chính là sự lắng nghe và biết tính toán cẩn thận trước khi nói hoặc làm bất cứ việc gì, không vội vã và biết kiểm soát cảm xúc khi đứng trước mỗi quyết định quan trọng dù nhỏ hay lớn.

- Phương pháp : Lắng nghe, quan sát để nhìn sâu hơn vào mỗi vấn đề, từ đó hiểu được cái tổng thể trong trải nghiệm rút ra những bài học quý báu

5. Kỹ năng đủ dùng

Là thứ cực kỳ quan trọng để chuyển hoá 4 thành tố phía trên thành thực hành, nếu kỹ năng không đủ ta chỉ thấy 1 người giỏi tự tin ăn nói, nhưng những thứ họ nói ra chỉ là lý thuyết xuông.

- Phương pháp : Hãy thực hành liên tục, chẳng hạn một người CÓ NĂNG LỰC, là 1 người cân bằng được cả 5 thành tố trên, hình thái của sự cân bằng này là bản thân họ :
- Có NỘI TẠI LỚN
- Có NGUYÊN TẮC làm việc rõ ràng
- Và hoàn toàn ĐỘC LẬP, không dễ để người khác hoặc thứ gì tác động.

Bên cạnh đó, nhìn vào cách họ hay cả chính ta, từ chuyên môn - kiến thức - trải nghiệm - kinh nghiệm khi đi qua qua giai đoạn KỸ NĂNG chỉ thành công khi và chỉ khi nó THỰC TẾ - ÁP DỤNG ĐƯỢC và CÁ NHÂN HOÁ cho từng bản thể sử dụng. Thế nên, trước khi đánh giá 1 ai đó là người "có năng lực", ai quan sát xem họ có cân bằng được chính họ không đã.

- Lê Hoàng, Brandsketer -