Khi AI làm thay đổi cuộc chơi - SEO và Marketing phải thích nghi ra sao?

Chỉ trong một thời gian ngắn, trí tuệ nhân tạo (AI) đã bắt đầu làm thay đổi cách người dùng tìm kiếm thông tin trên Internet, từ đó tạo ra những ảnh hưởng sâu sắc đến lĩnh vực SEO (tối ưu hóa công cụ tìm kiếm) và Marketing kỹ thuật số.

Thay vì tìm kiếm trên Google hay Bing như trước, nhiều người đang chuyển sang dùng các công cụ AI, đặt câu hỏi trực tiếp cho ChatGPT để giải đáp mọi thắc mắc từ tra cứu thông tin đến tìm sản phẩm cần mua. Xu hướng này khiến lượng truy cập vào các website giảm mạnh, ảnh hưởng đến hiệu quả của các chiến dịch SEO mà doanh nghiệp đã tốn thời gian xây dựng và ngân sách đầu tư.

1. Hành vi tìm kiếm thay đổi, doanh nghiệp buộc phải thích nghi

Ngày nay, người dùng có xu hướng không còn nhấp chuột vào các liên kết như trước. Thay vào đó, họ dừng lại ngay tại phần tóm tắt thông tin do AI tạo ra – thường được hiển thị ở vị trí đầu tiên trên trang kết quả tìm kiếm. Hiện tượng này được gọi là “zero-click search”, nghĩa là người dùng tìm thấy câu trả lời mà không cần rời khỏi công cụ tìm kiếm hay truy cập thêm bất kỳ trang web nào.

Theo một khảo sát gần đây:

- Có tới 40% truy vấn tìm kiếm hiện nay được giải quyết ngay trong kết quả hiển thị, không cần nhấp vào liên kết.

- 24% người dùng AI tạo sinh cho biết họ sử dụng chatbot để tìm kiếm gợi ý mua sắm, thay vì truy cập các website thương mại như trước.

Hành vi tìm kiếm thay đổi - “zero-click search”

Những con số này cho thấy rõ ràng một điều: SEO truyền thống – vốn phụ thuộc vào lượt click và thứ hạng từ khóa – đang dần mất đi sức mạnh vốn có. Trong bối cảnh AI ngày càng chiếm ưu thế trong hành vi tìm kiếm, việc tối ưu để lên “top Google” thôi là chưa đủ.

Doanh nghiệp cần nhanh chóng thích nghi với cách người dùng mới tiếp cận thông tin – trong đó, các công cụ AI không chỉ là điểm trung gian, mà đang trở thành nguồn trả lời chính yếu, tác động trực tiếp đến hành vi mua sắm, ra quyết định và nhận diện thương hiệu.

Nếu tiếp tục áp dụng những phương pháp cũ cho một hành vi người dùng đã thay đổi, doanh nghiệp sẽ tụt lại phía sau cuộc đua chuyển đổi số – không phải vì sản phẩm kém cạnh tranh, mà đơn giản vì không còn được "nhìn thấy" đúng cách trên các nền tảng mới.

2. Từ SEO sang GEO, AIO: Tối ưu hóa giờ không còn chỉ dành cho con người

Trước đây, tối ưu công cụ tìm kiếm (SEO) chủ yếu hướng đến người dùng thực tế: từ việc chọn từ khóa, xây dựng nội dung chất lượng, đến cải thiện trải nghiệm người đọc. Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng của các công cụ tìm kiếm hỗ trợ AI và chatbot đang tạo ra một kỷ nguyên mới – nơi nội dung không chỉ hấp dẫn với con người, mà còn phải dễ “đọc hiểu” với máy móc.

Từ SEO sang GEO, AEO, AIO

Đây là lúc các khái niệm như GEO (Generative Engine Optimization), AEO (Answer Engine Optimization) hay AIO (AI Optimization) dần trở thành trọng tâm trong chiến lược nội dung của các thương hiệu tiên phong.

Một số doanh nghiệp lớn như Mailchimp hay Back Market đã không chần chừ trong việc thay đổi hướng đi để thích nghi với các hệ thống AI đang định hình lại hành vi tìm kiếm toàn cầu. Những thay đổi đó bao gồm:

a. Tối ưu hóa cho bot và crawler (AI-focused SEO):
Không còn đơn thuần tạo ra nội dung hấp dẫn cho người đọc, các trang web giờ đây cần được thiết kế kỹ thuật phù hợp để “dễ tiêu hóa” cho AI. Điều này bao gồm:

- Tốc độ tải trang siêu nhanh – bởi các AI crawler ưu tiên thu thập thông tin nhanh gọn.

- Cấu trúc dữ liệu rõ ràng, chuẩn hóa – như sử dụng schema markup hay sitemap logic để AI dễ dàng phân tích.

- Nội dung rõ ràng, mạch lạc, ít rườm rà – giúp các mô hình ngôn ngữ lớn dễ tóm tắt, hiểu và tái sử dụng trong phản hồi của chatbot.

b. Chuyển đổi văn phong mô tả sản phẩm sang ngôn ngữ tự nhiên:
Thay vì giữ nguyên giọng văn kỹ thuật hoặc quảng cáo sáo rỗng, các thương hiệu bắt đầu viết nội dung theo phong cách trò chuyện gần gũi, giống như đang nói chuyện trực tiếp với khách hàng. Điều này không chỉ khiến người dùng dễ tiếp nhận hơn, mà còn giúp AI “ưu tiên chọn” nội dung của bạn khi tổng hợp câu trả lời.

c. Liên tục cập nhật nội dung – để “nuôi AI”:
Không chỉ là để giữ thứ hạng SEO trên Google, việc cập nhật thường xuyên các trang sản phẩm, danh mục và blog cũng trở thành cách để cung cấp dữ liệu mới, đáng tin cậy cho các mô hình AI – vốn đang học hỏi liên tục từ dữ liệu trên internet. Nếu bạn không tạo ra nội dung mới, AI sẽ không “nhìn thấy” bạn trong bản đồ thông tin mà nó xây dựng.

Cập nhật nội dung liên tục để “nuôi” AI

Trong thời đại mà các trợ lý ảo đang trở thành điểm đến đầu tiên của người tiêu dùng, doanh nghiệp không thể chỉ tối ưu cho mắt người – mà còn phải tối ưu cho “mắt máy”. Việc chuyển đổi từ SEO truyền thống sang các mô hình tối ưu mới như GEO, AIO không còn là lựa chọn, mà là yêu cầu sống còn nếu muốn thương hiệu tiếp tục được nhận diện và hiện diện.

3. Kết luận: Marketing thời AI – Chậm một bước, mất cả hành trình

AI không chỉ thay đổi công cụ người dùng lựa chọn, mà đang tái định hình toàn bộ hành trình ra quyết định. Người tiêu dùng giờ đây có thể nhận được câu trả lời đầy đủ, cô đọng chỉ trong vài giây – mà không cần nhấp chuột, không cần truy cập website. Điều đó có nghĩa: thông điệp thương hiệu của bạn sẽ được AI truyền đạt thay bạn.

Trong bối cảnh này, mục tiêu tối ưu không chỉ là để được "nhìn thấy", mà còn là để được "hiểu đúng" và "truyền tải chính xác". Các marketer không thể tiếp tục dựa vào công thức SEO cũ kỹ. Sự chủ động cập nhật, linh hoạt thích ứng và hiểu rõ vai trò của AI trong chiến lược nội dung sẽ là yếu tố quyết định ai ở lại – và ai bị bỏ lại phía sau.